Laatste boekpresentatie ODGOI en Klaas De presentatie van de laatste twee boeken van het onderzoeksprogramma ODGOI was 3 oktober 2023. Onderaan staat de laatste nieuwsbrief met de link naar de presentatie. 3 Oktober was ik bij de boekpresentatie. Vooraf bij het inlopen begroetten Azarja Harmanny en ik elkaar. Hij droeg aan de bijeenkomst bij met…
Category: Uncategorized
Livestream boekpresentaties ‘Geweld en verantwoording’ op 3 oktober Op dinsdag 3 oktober 2023 worden in Amsterdam twee nieuwe boeken gepresenteerd uit het onderzoeksprogramma Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945 – 1950. Talen van geweld. Stilte, informatie en misleiding in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949 – Remco Raben, Peter Romijn (Amsterdam University Press) Tasten in het duister. Inlichtingenstrijd…
Op dinsdag 3 oktober 2023 worden in Amsterdam twee nieuwe boeken gepresenteerd uit het onderzoeksprogramma Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945 – 1950. Talen van geweld. Stilte, informatie en misleiding in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949 – Remco Raben, Peter Romijn (Amsterdam University Press)Tasten in het duister. Inlichtingenstrijd tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, 1945 – 1949 – Rémy Limpach…
Promotie Azarja Harmanny met Grof geschut Op 12 april 2023 promoveerde Azarja Harmanny op zijn onderzoek naar de inzet van zwaar militair materieel tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië. Zijn onderzoek maakt deel uit van ODGOI (Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië 45-50) dat op 17 december 2022 werd gepresenteerd. Zie onder andere ook blog…
Kamerdebat over ODGOI Woensdag 14 juni 2023 was het Kamerdebat over de uitkomsten van het onderzoeksrapport ODGOI (onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië 45-50). Het rapport werd op 17 februari 2022 gepresenteerd. Lees over de resultaten in blog 115; een overzicht van de onderzoeks uitgaven. Erkenning 17 augustus 1945 als onafhankelijkheidsdag Indonesië, zonder voorbehoud?…
Tweede Kamer bespreekt onderzoeksresultaten Op woensdag 14 juni wordt vanaf 10.15 uur in de Tweede Kamer gedebateerd over de resultaten van het onderzoeksprogramma Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950. U kunt het debat bijwonen in Den Haag. Ook zal het debat via een livestream te volgen zijn. Save the date: boekpresentaties op 3 oktober Op dinsdag 3 oktober 2023 worden in het Trippenhuis in Amsterdam twee nieuwe publicaties…
Livestream boekpresentatie en promotie Grof Geschut. Artillerie en luchtstrijdkrachten in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949. Op woensdag 12 april om 12.15 uur promoveert Azarja Harmanny aan de Universiteit Utrecht op zijn proefschrift Grof Geschut. Artillerie en luchtstrijdkrachten in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949. Harmanny onthult dat de Nederlandse troepen bewust en stelselmatig zware wapens hebben ingezet en dat de gevolgen werden geduld, ook…
Het kettinkje met het kattenoog, hoe mooi is dit Mijn moeder droeg haar ketting met het kattenoog vaak. Mooi kettinkje. Herinnering. Dat het uit Indonesië kwam was overduidelijk maar verder, een mooi kettinkje. Toen mijn moeder overleed, lang na mijn vader gegaan was, en wij de spullen verdeelden kwam het kattenoog en het schrijfbureautje waar…
Machtig slotstuk In de afgelopen hectische en heftige periode komen verschillende aspecten tot een machtig slotstuk samen. Het steeds de gelegenheid krijgen het verhaal van Taboe in het theemeubel te vertellen op verschillende plekken en meerdere media is overweldigend, mijn ouders verhaal krijgt de aandacht. Hun openheid is belangrijk en draagt bij aan inzicht over…
Resultaten van het onderzoeksprogramma (bron nieuwsbrief van ODGOI) De Nederlandse regering en militaire leiding tolereerden doelbewust het stelselmatig en wijdverbreid gebruik van extreem geweld door Nederlandse militairen in de oorlog tegen de Republiek Indonesië. Op 17 februari zijn de resultaten van het onderzoeksprogramma gepresenteerd. Aanleiding van het onderzoek In 1969 verklaarde Indië-veteraan Joop Hueting in…
Terugkijken livestream presentatie ODGOI 17 februari 2022 Heeft u de presentatie van de onderzoeksresultaten op 17 februari gemist, of wilt u deze nogmaals bekijken? De opnames van de livestream zijn nu beschikbaar. U vindt ze hier. Op deze pagina vindt u ook een samenvatting van de resultaten. De opnames zijn in het Nederlands en in…
Revolusi! is geopend op 10 februari 2022! De openingsceremonie begon met toespraken van de directeur van het Rijksmuseum Taco Dibbits en de staatssecretaris van Cultuur en Media Gunay Uslu. Vier van de 23 persoonlijke verhalen in Revolusi! worden daarna in de expositiezalen persoonlijk toegelicht bij de respectievelijke bijdragen aan de expositie. De vitrine met Klaas…
Van NIOD naar Rijksmuseum Op 1 september 2017 startte het grote onderzoek Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950 Taboe in het theemeubel maakt sinds december 2017 deel uit van het programmaonderdeel Getuigen en tijdgenoten. Op 13 oktober 2018 organiseerde het NIOD een van de publieksbijeenkomsten over de stand van zaken van het onderzoek….
Hoe gaat het verder Op 6 december 1949 hoort mijn moeder ’s avonds zware voetstappen, legerkisten in de Spukensteeg (Spokensteeg), daar is hij! Haar hart bonkt in haar lijf! Zij vertelde erover op late avonden, veel verder dan dat moment kwam het nooit. De voetstappen en dan het bonken. Daar laat ik het graag bij….
Ik vaar naar huis Allerliefsten, alles is goed, ik vaar naar huis, eindelijk is het toch echt waar meiske. Gistermorgen 12 november werden om 9.00 uur de kabels losgegooid. Langzaam, onder de klanken van het Wilhelmus kwam de boot in beweging. Het afscheid van honderden militairen, burgers, kennissen enz. was geweldig. Goede vaart, tabé. Langzaam…
Klaas Schrijf je door? Ik wel Nan, wil je mijn adres aanvullen met a/b van Johan van Oldenbarnevelt? Voor de laatste keer pakken, ik geloof dat we nu klaar zijn voor de boot Alles is hier goed Nan, alleen vol spanning, het komt nu heerlijk dichtbij. Over een week, zondag a.s. vaar ik naar jou….
Klaas Batavia!! Myn Wiefke!!! Nanneke, daar ben ik weer, even een krabbeltje en ik breng dit blaadje op de bus. Gisteravond wildwest stemming. Om 6.00 uur op, eten, laatste bullen pakken en laden van kisten, koffers en plunjezakken. We hadden vijf AAT-wagens (Aan- en Afvoertroepen) waar alles op moest, het ging maar we raakten afgeladen….
Klaas: Gerucht 15 oktober aan boord? We houden helm en wapen, anders zijn we geen gevechtseenheid Het gerucht gaat dat we toch nog eerder aan boord gaan, plus minus 15 oktober. Maar dan op een Engelse schuit die het leger voor troepenvervoer gecharterd heeft. Dat ding doet er 35 dagen over, het zou ons een…
Klaas: Wanaredja, een woeste verhuizing Goedemorgen Janke, innige koes, koeskes en tútten foar ús bern. We zitten in Wanaredja en het lijkt hier heel goed. De ligging is ruim, goede stenen huizen, helder water en overal elektrische verlichting. H. was een paar dagen vooruitgegaan en heeft met 100 mensen uit de kampong alles in orde…
Klaas: Even heerlijk met jou praten. Wat ik schrijven moet weet ik niet maar zo ben ik het dichtst bij jou, zo ben ik het gelukkigst meiske. Als je dit leest zit je al lang en breed in Ternaard, ik verlang zo te weten hoe het mijn schatten daar vergaat. Wat zal het een verandering…
De passage waarin Klaas de treinbewaking beschrijft in blog 102 hoort chronologisch gezien in blog 104. Brieven hebben vaak geen datum en de nummering op de buitenkant klopt niet altijd. De brieven komen door de vele verhuizingen van kamp naar kamp niet altijd op volgorde aan. Klaas en Janke reageren daarom soms op brieven terwijl…
Tinnen theestel en waterkan weer op het theemeubel In januari 2021 heb ik het tinnen theeservies dat altijd op het theemeubel stond opgehaald bij mijn broer Tjibbe. Bij mijn broer Wieger haalde ik de tinnen waterkan met bekers op. Spullen nog wat heen en weer schuiven. Eerste indruk: theestel en theemeubel weer bijeen. Enkele brieven…
Brieven van maart tot en met juli naar NIOD De brieven van maart tot en met juli 1049 heb ik niet zelf naar het archief van het NIOD in Amsterdam gebracht, zoals de voorgaande twee keer. Zie blog 74 , blog 77 en blog 92 .Gertjan Dikken van het NIOD heeft ze, in verband met…
Hoeveel slachtoffers zijn er gevallen door de inzet van kanonnen, waar mijn vader bij was betrokken? In blog 98 vroeg ik mij af of ik bij de onderzoeker Azarja Harmanny, hij onderzoekt de inzet van zwaar materieel door Nederland in de Onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië, door moest vragen naar de gevolgen van de inzet van kanonnen…
Operatie geslaagd, half afgebreide kous Ziezo snoes, dat is weer achter de rug. Vanochtend om 8.00 uur kwam de verpleger mij halen op een karretje. Ik dacht op een grote operatiekamer te komen maar ik werd op een klein kamertje op de slachtbank gelegd, verder was er niets te bekennen. Even later werd een roltafeltje…
Wat is de toekomst, hierover schrijven valt mij zwaar, komt het omdat het zolang duurt? Ik wil je geen illusies geven over straks want tot nu toe zijn ze allemaal weggeslagen. Ik begrijp jouw schrijven hierover heel goed. Je houdt je vast aan het aller voornaamste, eerst thuis, eerst weer samen en dan samen verder….
Onderzoekers en tips In blog 93 schreef ik onder andere over Onderzoek in uitvoering, Taboe in het theemeubel draagt bij aan het onderzoeksprogramma Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië 1945-1950. Onderzoekers nemen af en toe contact op, ook onderzoekers van buiten dit programma. De meest recente vraag komt van Koos-jan de Jager. Hij promoveert…
Parade, wisseling van posten Ik probeer het er vandaag nog even van te nemen. Morgen is de wisseling van de posten en komt 41-RVA op Tsjikaremas te liggen. De wagens moeten klaargemaakt worden voor de parade. Wordt druk maar dat is goed. Eerst een liefdevolle zoen. Heb jij ook verhuisplannen Nanke? Schrijf het me gauw!…
Soms ben ik uitgepend Daar ben ik eindelijk weer. Heb deze week niet veel geschreven. Eerst even mijn belevenissen, niet veel bijzonders, de dienst een beetje regelen, een patrouille op inspectie van theetuinen, een benzinewagen naar Perwakarta, de wacht- en radiodienst regelen etc. Gisternacht wacht. Wilde schrijven maar het ging niet, soms lijkt het of…
Henk van Welie, AAT, brief aan generaal Spoor en het antwoord van Jan Goderie In december 2020 nam Joop Lammers contact met mij op, hij heeft een Industriële veiling in Eindhoven. Bij hem was een legerkist afgeleverd die intussen weer een plek heeft gevonden. De inhoud had hij uit de kist gehaald en hij wilde…
Herhaling maar dan steeds een streepje verder Steeds komen dezelfde onderwerpen weer terug. Hoe zal het zijn bij mijn vaders thuiskomst, hoe reageren ze op elkaar, hoe zullen de kleine mollen reageren, vindt hij werk, hebben ze een eigen woonruimte, overleven ze het, wat gebeurt er wereldwijd met alle dreigingen die er zijn. Moeten ze…
Zaterdag 2 november 2019 was de derde publieksbijeenkomst Onderzoek in uitvoering die het NIOD organiseerde om belangstellenden en deelnemers aan het onderzoek Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië 1945-1950 te informeren over de stand van zaken. Het was in het Nationaal Archief te Den Haag . Mijn allereerste indruk -wat is er overweldigend veel…
Tweede serie brieven van augustus 1948 tot en met de tweede helft februari 1949 Maandag 26 augustus bracht ik de tweede serie brieven van mijn vader naar het archief van het NIOD. Stephanie Welvaart nam ze weer in ontvangst in dezelfde ontvangstruimte met mijn vaders bijnaam Ing. Hupkens op een van de archieflades. Zie blog…
Doortrekkende bendes, Spierdivisie in actie, grote opruiming?Twee dagen rust, geen patrouilles en geen Artillerievuur. Heb gister niet geschreven want ik was met m’n collega’s naar de film. Vanochtend kwamen twee militairen van de Siliwangidivisie zich melden met wapens, een pracht revolver en een sten zonder magazijn. Bij verhoring bleek dat zij er genoeg van hadden….
Kuningan zal blij zijn wanneer wij weer ophoepelen Heb geen nieuws. Maar dat hindert niet, fijn even met jou praten. Hier is vandaag alles rustig. De omgeving is ook weer vrij rustig. De TNI-bendes zijn naar het westen getrokken. Er is nog niet bekend of er nog meer TNI-troepen uit de Repoeblik komen. Het valt…
Toen ik de brieven van januari 1949 uit het theemeubel tevoorschijn haalde om ermee aan de slag te gaan zag ik tot mijn verrassing een stapel brieven van mijn moeder. Het was mij ontschoten. Ik wist nog wel dat er een stapeltje was maar niet meer dat die later in 1949 aan bod komen. Ik…
Soldaat te velde, niks geen soesah Even vertellen. Vervolg van blog 87. We vertrokken om 7.00 uur uit Soebang. Via Bandoeng naar Madjalengka gereden, ongeveer 160 km ver. Het ligt 50 km ten zuidwesten van Cheribon. Het was een zware rit tot Bandoeng, de trekkers kropen tegen de berghelling op. Daarna ging het makkelijker langs…
7 December 1948, zes jaar na de 7 december radiotoespraak van koningin Wilhelmina begint mijn vader heel onverwacht met een mobiele batterij aan de tweede politionele actie. Onderdeel van de 7 December Divisie. Het hing min of meer in de lucht maar toch betwijfelde mijn vader eind november nog of er een tweede actie zou…
Nieuwe actie? Soekarno helpen tegen de communisten of twee vliegen in een klap slaan en de hele rommel opruimen Schattebout, even een innige tút, koes Wim en Betteke even van mij. Hoe is het vandaag? Heb je het druk of heb je geen puf zoals ik vandaag? Alles goed? Het regent hier pijpenstelen en…
Mijn vader beantwoordt mijn vraag of hij de strakharde man wordt De vraag of mijn vader de strakharde man werd door de guerrillaoorlog in Indië beantwoordt hij zelf in november 1948: ik ben harder geworden en maak vaak korte metten. In blog 67 benoemde ik dat ik mij op het verkeerde been…
Twee spagaten Over hoe houden wij dit vol Hoewel de demobilisatie is uitgesteld (blog 83) komt de aflossing van de 7 DD aan en zijn er andere tekenen waardoor het toch lijkt dat het einde in zicht komt. Mijn vader schrijft steeds opener en durft steeds verder te gaan. Hij schrijft dat…
Bergbeklimmen, patrouilles Alderleafsteskotten!!! Vanmorgen om 6.00 uur op stap en vanmiddag om 17.00 uur weer binnen. We hebben met 11 man de Boekit Toenggoel een berg van 2209 m hoog beklommen. Zag er erg tegenop want ik ben een slechte klimmer en heb lang niet de training van iedere dag patrouillelopen zoals de andere…
Schurft, schurft, schurft Goedenavond lievelingen, een innige zoen en omhelzing. Was vandaag ook alles goed bij jou? Hier alles best schat. We zitten hier prachtig en rustig. Vanochtend om vier uur een patrouille eruit om samen met Kasomalang een kampong te doorzoeken. Niets opgeleverd. De mannen waren er en dat is een goed teken. Zij…
Van Kasomálang naar Bukanagara Koninginnedag, de grootste zuurpruimen brulden van het lachen, niemand dronken Mijn allerliefsten!! Heb in twee dagen niet geschreven en ook geen post gehad, lang hè? Hoe heb jij het gehad, heb je feest gevierd met de schatten? Was je gelukkig meiske? Een alles zeggende zoen omdat jij mijn grote liefste…
Verjaardagsbrief, jouw verlangen, patrouilles Heerlijk de brief die je op je verjaardag schreef. Je kon dankbaar terugkijken op deze zware tijd. Wij hebben beiden veel geleerd. Dat we het straks niet weer vergeten zoals zo vaak gebeurt. Kostelijk zoals Pim je fileteert. Fijn dat je zo in de bloemetjes bent gezet.
Ik ken jou inderdaad beter dan jij jezelf kent snoes [Noot: wat een leafde, wat in herkenning nei mem ta. Oe jakkes.] Een beetje vriendschap betekent niet jezelf in je hart laten kijken schat. Jouw hartsgeheimen zijn te diep om die aan een ander behalve mij toe te vertrouwen. Jij voelt dat zelf wel aan…
NIOD archief en bibliotheek Brieven tot en met juli 1948 zijn overgedragen aan het archief van het NIOD. De eerste 20 blogs en de toegevoegde blogs 01 en 02 (Over Taboe in het theemeubel en wat vooraf ging) als Pdf’s gemaild naar de Bibliotheek van het NIOD, ze worden opgenomen in de collectie. De rest…
De brieven weer uit de bamboemanden, uit het theemeubel Dinsdag 12 juni 2018 heb ik de brieven van mijn vader naar het archief van het NIOD gebracht. Het is heel vreemd. Dit is een wezenlijk deel van onze familiegeschiedenis, meer dan 65 jaar in een kastje opgesloten. Het theemeubel dat mijn vader maakte,…
Brieven, theemeubel én manden Blog 75 van Taboe in het theemeubel gaat over het uitstel van de afspraak met het NIOD. Het overdragen van mijn vaders brieven moest wachten. De reden is dat de bamboemanden waarin mijn vaders brieven in het theemeubel werden bewaard niet meer bij mij thuis waren. Net voor…
Foto’s thuisfront, Janke, Wim en Zus Foto’s van memmi met de schatten vind ik het mooist. Wat hebben wij heerlijke prullen, ik raak niet uitgekeken op mijn kleine schatten. Ja memmi ik vind ze mooi, zo mooi dat ik het niet kan vertellen. Dat zijn mijn kinderen, onze schatten Kantsje, ik weet…
Verhalen rijzen langzaam uit bamboemanden herschreven zoals het was voor nu en later Brieven later naar het archief van het NIOD Vandaag zou ik mijn vaders brieven naar het archief van het NIOD brengen. Lees hierover ook Over Taboe in het theemeubel. Het gaat om de brieven van 1943-1945,…
Voorlichting en toekomst na de demobilisatie uit Indië We weten hier ook al dat het voor vele gedemobiliseerden moeilijk is om weer aan de slag te komen en toch valt het mij niet tegen dat er nog zoveel gedaan wordt. Over de toekomst kan ik je geen houvast geven want ik heb het zelf niet.
Mijn ouders hebben het zwaar. Er is iets meer tijd verstreken tussen het overlijden van mijn moeders vader en de harde realiteit is tastbaar. Mijn vader is machteloos en laat zich voor het eerst wegzakken. De drank die hem later uiteindelijk de das omdoet, het begint hier. Mijn moeder is overspannen door alles wat er gebeurd…
Brief 47, 1 april Liefste lievelingen. Gister geen post. Hoe is het nu, kun je er tegenop? Weer een maand voorbij, weer een maand dichter bij huis. Maart was een maand van rouw maar wij zijn weer een maand voor elkaar gespaard gebleven. Schrijf mij gauw alles want ik ben ongerust, vaak bang….
Gedachten over de toekomst, een mokerslag Mijn ouders schrijven de afgelopen maanden veel over hoe het straks zal gaan wanneer mijn vader weer thuiskomt. Zij zijn het lang niet over alles eens. Mijn vader wil liever niet zijn vak als huisschilder oppakken en zeker niet samen met zijn vader Wynsen Bruinsma, ook…
Waar blijft de start van de vliegende eindspurt? De vernieuwde website is in de lucht en waar blijft de voortvarende vliegende eindspurt eigenlijk? Afgelopen periode rond 5 mei Bevrijdingsdag heb ik mijn nieuwe gedicht Taboe in het theemeubel als onderdeel van de feestelijkheden op verschillende plaatsen voorgelezen en er mooie reacties op gekregen. Ik had het…
De nieuwe website is klaar! Met trots plaats ik blog 67 op de vernieuwde website! Technische hobbels met het plaatsen van foto’s in de blogs en verschillende regelafstanden en lettergroottes met een eigen leven zijn verleden tijd! Mark Lonissen heeft de website stevig onder handen genomen en deze compleet vernieuwd. Ik ben er heel…
Wie de chronologische volgorde in het verhaal Taboe in het theemeubel wil aanhouden leest vóór blog 66 eerst (nog eens) blog 57 en 58 over de eerste en tweede helft januari 1948. De brieven van november en december 1947 waren spoorloos vandaar dat ik al in januari 48 beland was nog voordat 1947 was afgerond….
Verlof in Bandoeng Bandoeng, ik ben hier razend onwennig Hoe hebben mijn schatten het vandaag? Ik laat je deze week een beetje in de steek. Ben je echt gelukkig, heb je nog goede moed ondanks deze briefjes van mij die je niet helpen? Zeg hier niks op poppie want het is zo. Je leest niets…
Theemeubel bij mij thuis, mijn vader is geboren op 17 januari 1916 Even terug naar het begin. De meer dan 7000 kantjes dun briefpapier die mijn vader aan mijn moeder schreef tijdens zijn naoorlogse verblijf in Indië. In bamboemanden in het theemeubel bewaard. Het theemeubel dat mijn vader voor zijn liefste maakte ter…
Over oorlogsmisdaden in Indië BUITENHOF, 25 september met Anne-Lot Hoek en Peter Romijn Terwijl ik me klaarmaak om met de hond naar buiten te gaan vang ik een opmerking over oorlogsmisdrijven in Indië op. Ik val halverwege in bij Buitenhof waar Peter Romijn en Anne-Lot Hoek aan tafel zitten. Pas de laatste tijd komen er publicaties uit die expliciet…
Liefde, god en guerrilla, tweede helft november 1947 Goede morgen liefste vrouwke en mijn kleine schatten. De patrouille nam op de terugweg de post mee dus heb ik een dag eerder post. De post gaat hier altijd voor. Als er post uitgedeeld is zie je overal lezende jongens.
Verloren brieven november en december 1947 De brieven van november en december 1947 zijn boven water. Mijn moeder heeft gereageerd op een incident dat is beschreven in blog 57 onder de kop Verruwing, voorzichtig met schatten, de brulaap en brieven als kranten. Een gebeurtenis die mij schokte en die ik ook begreep en dat verbaasde mij…
Tussentijd Mijn laatste blog is op 15 augustus 2015 gepost. Dat is een lange tussentijd zonder taal noch teken over Taboe in het theemeubel. In blog 58 schreef ik dat de brieven van november en december 1947 misten. Wat ik er niet bijschreef was dat ik daar wel blij mee was in zekere zin, dan schoot ik…
Ik noem het de burgerlijke stand, velen hebben al een kruisje, wij zijn bijna oerang tani mee -Patrouilles, gevangenen, doden, routine, kamp opknappen, dagelijkse zaken, het immense contrast tussen strijd en leven. Steeds denk ik dat er een evenwicht ontstaat, hoe barbaars ook. Dat ik blijf lezen, alles lees maar minder veel weer hoef te…
Waar zijn de brieven van november en december 1947? Extra velletje in postblad, voorbestemming of niet, maakt niet uit het dendert toch wel door De brieven van november en december ’47 missen, behalve een enkele kerstbrief. Of Klaas rechtstreeks van het rustige Elburg naar de nieuwe stek bij Paboearan gaat of via zijn laatste standplaats…
Fabriek, spoorlijn, gevangenen, saja orang tani toean De hele dag in het zweet des aanschijns gewerkt en laten werken aan de rails. Ook weer met behulp van gevangenen, die aan mij een goede baas hebben. We hebben een verbinding gemaakt, een klein maar moeilijk stukje s-bocht van rechte rails. Rails laten zich slecht buigen, met…
Kruisje op de kalender Weer een dag om, weer een kruisje op de kalender en weer een heerlijke liefdevolle brief van jou. Ik probeer je zo goed mogelijk duidelijk te maken waar ik uithang. Vraag anders een landkaart van Oost-Indië bij een boekhandelaar in Dokkum. Wij zitten in kleine plaatsjes die niet in het nieuwsbericht…
Opstaan, wassen, eten, lezen, schrijven, kletsen, schaken Achter het hospitaal ligt een kampong. Ik mag er weer even uit en ben samen met een andere patiënt op sloffen en in pyjama een kijkje wezen nemen. Heb wat shag gekocht en een tros bananen. De mensen zijn vriendelijk en de kampong ziet er netjes uit. Een…
Rustig en klusjes in Soekamelang Vandaag een rustige dag, geen patrouilles. Een paar dagen geleden een van de vele varkens die hier rondlopen geschoten. Zo’n stukje spek smaakt lekker hoor, we hebben gesmuld van erwtensoep met zwijntje. De opper had een blik ananas en die hebben we met een blik dikke melk (net room) burgermeester…
Strak Taboe eerst en dan de rest Ik ben halverwege augustus 1947 met lezen. Tot zover dan het bijhouden van de tijd toen in het nu. Het zij zo. Misschien haal ik de tijd in met een flinke spurt of misschien gaat het zo als het gaat. Het idee om over twee jaar met ‘het…
Mijn moeders verjaardag, 4 augustus Het is vandaag 8 augustus 2014. Genieten van het zonovergoten Rhodos. Al is het genieten momenteel meer gebaseerd op de met aircolucht gevulde hotelkamer. Ik sjoemel met de plaatsingsdatum. 4 Augustus is de verjaardag van mijn moeder en dit is de eerste keer dat zij daar zelf niet meer bij is….
Het is bijna 10 juli, trouwdag Mijn lieve dierbaren. Nog negen dagen en wij gedenken onze trouwdag, de gelukkigste dag van mijn leven Jank, toen werd mijn kleine lieve meiske mijn eigen vrouw en schat wat heb je me gelukkig gemaakt. Jij blijft mijn mevrouw hoor, nergens om, maar volgens mij betekent het mijn vrouw. Wij kunnen god danken…
Foto’s van het thuisfront O Nanneke, wat heb je me heerlijk verrast met de prachtige foto van mijn lievelingen. Hoe moet ik je daarvoor bedanken, wees blij schat dat je even niet hier bent want je zou het niet overleven. Ik zit er steeds naar te kijken, wat zien mijn poppen er heerlijk uit, mijn vrouwke,…
21 juli Memke, ús memke is overleden Het is zover. Mijn moeder is overleden. Negenentachtig jaar oud. Het is goed. Zij heeft zolang geleefd dat haken en ogen uit het verleden allang geneutraliseerd zijn. Haar blijde glimlach, haar veerkracht tot op het allerlaatst, haar grote liefde die er altijd was, ook al kon…
Foto’s, handel, geldsmokkel en briefcontrole Mijn dierbare vrouw en lieve kleine kinderen. Nog een paar dagen dan ben ik hier acht maanden, twee keer zolang als mijn opleidingstijd in Engeland. Schrijf met een nieuwe Parkerpen, gister kwam de luitenant me vertellen dat ik voor f 14,- een pen bij hem kon halen. Het is een…
Heerlijk naar Depok Ik ben naar Depok geweest. Was een prachtige reis, heerlijk weer en een schitterende natuur. Ik heb volop genoten en een paar foto’s gemaakt. Depok ligt ten zuiden aan de weg naar Buitenzorg. De weg was prima op kleine gedeelten na. We hadden een flinke vaart met 4000 kg eigen gewicht aan pantserwagen, een schoutkar. In…
Drie jaar is te lang Een van mijn neven volgt Taboe in het theemeubel, ik weet dat nog niet zo lang. Laatst sprak ik hem en zijn reactie ontroerde me. Hij sloeg precies de spijker op z’n kop waarom ik überhaupt met Taboe in het theemeubel ben begonnen. Hij vertelde dat hij heel veel…
In de tweede helft van mei ’47, komen tijdens het lezen verschillende thema’s naar voren. Van toen en actuele van nu, zoals zo vaak loopt dat door elkaar. Het verbaast me iedere keer hoe de dingen in de loop van tijd terugkeren, hetzelfde zijn maar door het tussenliggende tijdsbestek, in ander licht, van karakter veranderen….
Mijn vader heeft sinds mei ‘47 een eigen fototoestel en maakt regelmatig foto’s. De kwaliteit van de rolletjes of van de afdrukken laat vaak te wensen over. Toch zijn er mooie foto’s bij en ook als ze van slechte kwaliteit zijn, tekenen ze ook daardoor het tijdsbeeld. Soms mislukken rolletjes helemaal, soms stuurt…
Het is een jaar geleden dat mijn broer overleed, de derde van ons achten, veel te jong. Sinds het vonnis over hem werd uitgesproken, stuurde ik hem iedere nieuwe aflevering van de blog Taboe in het theemeubel, per post. Flessenpost bijna. Enkele opvallende, door zijn brieven voor ons nieuwe, zichtbare kanten van mijn vader –…
Vandaag wordt mijn moeder 89 jaar. Ik heb net een bosje siererwt en Oost-Indische kers in een vaasje op de tuintafel gezet. Geen enorme bos veldbloemen zoals zij vroeger kreeg, zeker wanneer we met vakantie waren op Schiermonnikoog. Wel een kleinood, een soort ode aan haar doorzettingsvermogen, haar levenskracht, haar kunst het leven te nemen…
Vijf schoendozen x 250 brieven x drie, dubbelzijdige velletjes = 7500 dichtbeschreven kantjes, groet uit het hiernamaals Vandaag, 23 juli, werk ik de teksten bij in het album op Facebook, waar ik foto’s plaats bij de blog Taboe in het theemeubel. [Noot: het lukte een tijdlang niet om foto’s in de blogs te plaatsen. Vandaar…
Het heerlijke grote nieuws, geboren Betsche, alles wel. En eindelijk ontslag Ik weet niet wat ik schrijven moet. Ik ben dolblij, innig gelukkig en heb razend verlangen naar memmi en kinderen. Pim en zusje.
Gesneuvelden draaien zich om, ende dispereert niet Gistermiddag (25 maart ’47) was de ondertekening van de overeenkomst. Je maintiendrai?? Merdeka!!! De gesneuvelden keren zich om in hun graf maar ik zeg maar zo, met het devies van de tweede divisie: ‘Ende dispereert niet’, wanhoop niet, god staat achter ons. Alle troepen moesten binnen blijven en de wachten werden verdubbeld,…
De radio, Indisch uurtje, herrie en voetbal Nederland België 1947 Hoofdzuster komt met een radio aansjouwen, misschien horen we nu eens wat nieuws. ‘k Geloof dat hier nog minder gebeurt dan in Friesland. Wat ik weet haal ik uit het Friesch Dagblad, die jij me stuurt. De artikelen over Indië lees ik niet, dat…
Wat de dokter zegt en ruzie met de zusters Rembrandt, rondwarende geestelijke en gesputter in het lampetje Zopas is dokter BM weer geweest. Hij zei, hé wat is dat lekker koud, waar hij het winterlandschapje, mijn laatste aquarel, mee bedoelde. Hij vroeg me of ik graag bij de troep was, natuurlijk daar voel ik…
Of mijn vader even op wil schieten in het hospitaal, dan kan ik deze episode eindelijk afsluiten Het moet nog gekker worden, ik wilde een laatste blog aan het hospitaal wijden, in totaal drie stukjes daarover leek mij mooi genoeg, en dan weer verder. Overzichtelijk. Intussen is het meer dan een maand verder sinds ik…
Mars en Venus, niets nieuws onder de zon Regelmatig twijfel ik of ik ‘zomaar’ hele stukken van mijn vaders brieven, op internet nog wel, prijs kan geven. Meer dan 65 jaar een taboe en nu ineens in de openheid! Maar. Gelukkig is er een hele grote maar die mij weer tot de werkelijke stand…
Met rugklachten in het hospitaal te Batavia, vanaf februari 47 Het bevalt me hier best, Mijn liefste schatten. Daar ben ik weer. Het bevalt me hier best schat. Ik zit nu in mijn pyjamajasje en witte gymbroek buiten te schrijven, het is lekker koel weer, een verse Player aan.
Bijna vanaf het moment dat mijn vader in october 1946 in Indië aankwam, is hij bezig met het samenstellen van een pakket dat hij naar mijn moeder wil sturen. Zowel in Indië als in Nederland heerst naoorlogse schaarste. Mijn moeder schrijft in de brieven aan mijn vader, in de tijd toen hij in militaire training…
Klaas Bruinsma aan Pake en Beppe Venema, en wat hij Janke vertelt. Reusachtige heilige bomen Kebalen, 16 januari ’47 Vader en Moeder, Allereerst wil ik Vader van harte feliciteren met zijn verjaardag en hoop dat hij nog lang voor ons allemaal gespaard mag blijven. Ook Moeder van harte gefeliciteerd. Wat moet ik eigenlijk…
Janus, hij roept ons met genever in het leger en flutterende kanonnen Gister heb ik niet veel uitgespookt, wat op het kampwerk toegezien en even met de stukken aan het prutsen geweest. Toen ik gistermiddag m’n brieven zat te lezen, lekker in m’n stoel met de benen op de tafel, kwam er, schrik niet, een…
Logo 1-6 R.V.A. en plaatsen waar mijn vader met de A-batterij van october 1946 t/m januari 1947 was Vanaf januari 1947 schrijft mijn vader op briefpapier met het logo van 1-6 R.V.A. met bijbehorende enveloppe. In voorgaande brieven schrijft hij al: ‘Ik heb mijn klamboe met houtskool gedoopt. Het zijn twee gekruiste kanonskogels met 1-6…
Brief aan Dominee Israel Oedjoengmenteng, 19 December 1946 Ds. en mevr, Hongertocht, regentijd en drooglegging Uw brief ontvangen, m’n hartelijke dank. ‘k Zal proberen op al uw vragen antwoord te geven. De reis naar hier wordt de hongertocht genoemd, toch heb ik volop genoten van al het schoons. En hoe het nu gaat is in…
Erg veel woorden, licht en lampen De eerste de beste brief die ik lees nadat ik blog 26 plaatste, geeft meteen antwoord op de vraag of ik door moet gaan met Taboe in het theemeubel. Het is zo’n geval van als je het uitspreekt of erger, uitschrijft, lijkt het vergezocht, voor zeker toeval. Zolang je…
Het mysterie van de naam Betsche Het jaar 1946 heb ik inmiddels uitgelezen. Het lezen en aantekeningen maken vordert gestaag. Grote tekstdelen neem ik zo over omdat ook mijn vaders taalgebruik het beeld en sfeer van die tijd oproept. Hij beschrijft uitgebreid wat hij meemaakt en ziet. Vaak beschouwend maar net zo goed afwisselend met…
Tussen blog 24 en 25 zit drie maanden ‘radiostilte’. Soms komt een mens zichzelf vierkant tegen, soms gebeuren er zoveel dingen tegelijk dat een mens ondersteboven in de touwen hangt, soms is het goed even pas op de plaats te maken. Om vervolgens in goede moed en vol ornaat het strijdgewoel weer te betreden.
Harenfeestje, Harense kip of ei Sinds het uit de hand gelopen Harenfeestje moet ik mijn mening (zie eerdere blogs) tot nog toe, namelijk dat iedereen tot excessief gedrag ‘gedwongen’ kan worden, wanneer de omstandigheden maar erg genoeg zijn, flink aanscherpen. De mening was ingegeven door de eenzijdige hetze tegen Oud-Indiëgangers, zijnde oorlogsmisdadigers, die zo vaak om het minste of…
Vanaf dat mijn vader aan land ging op Java, vanaf 27 october 1946, heb ik 25 A4tjes aan aantekeningen, over zijn brieven. Grote stukken neem ik woordelijk over, de taal zelf is het tijdgeluid. Maar dan nog, het is een indicatie over hoeveel zij beiden schrijven. ‘M.G. krijgt veel brieven van zijn A. maar ik…
Schoonfamilie en in gesprek met een volle neef van mijn moeder Niet gered door Soekarno’s auto, maar door een vrachtwagen Wanneer verhalen blijven liggen beginnen ze te rafelen, er vallen gaten die weer worden gevuld, vaak met heel andere ‘waarheden’. In blog 20 vertelde mijn schoonmoeder dat ze in haar ouderlijk huis, de rampokkers met hun klewangs over de…
‘Schieten op schimmen en spoken’ Er is zoveel gebeurd, hij kan het onmogelijk allemaal schrijven. Hij heeft haar 12 brieven gekregen met foto’s van hen drieën en het kleine blote molletje op het dekentje, de brieven en foto’s zijn Alles! Hij schrijft met de foto’s voor zich. Ze zitten in een kamp in Batavia,…
Eindelijk debarkeren, Batavia, Java, october 1946 Het is zo ver, 27 october 1946 meert de Tegelberg aan in Tandjok Priok, de haven van Batavia. Het is een moment waar ik lang op wachtte, of beter, het duurde behoorlijk lang voordat ik er kwam in de brieven. Er is voorafgaand al zoveel geschreven. Ik…
Documentaire Het merdeka van de dood, Pia van der Molen en Michiel Praal, zondag 12 augustus 2012, Ned 2, 18.53 uur Ik lees vandaag de vooraankondiging door prof. dr. B. Smalhout in de Telegraaf van 11 augustus over de documentaire Het merdeka van de dood, van Pia van der Molen en Michel Praal. Helaas…
Mijn moeder werd onlangs 88 jaar, en natuurlijk zocht ik haar op. Ze lijdt aan een vorm van vasculaire dementie, wisselend helder en in de war. Zij weet dat ik bezig ben met hun brieven en ik probeer, waar ik openingen zie, haar erbij te betrekken. Ik vertel leuke dingen die zij elkaar schreven of…
Intermezzo : Het getal Fu van Ayu Utami 15 Maart 2012 komt de Nederlandse vertaling uit van Ayu Utami’s Het getal Fu. In juli loop ik, in de bibliotheek, tegen het boek aan, onbewust van het bestaan van dit boek en van het uitkomen van deze vertaling, onbewust van het feit dat het een Indonesische…
Foto’s van fusilleren in Indië? op NOS nieuws 10 juli 2012 Nog voor ik beppe Betsches dagboekjes goed en wel heb gelezen, komt het NOS journaal weer met een onderwerp uit de tijd van de politionele acties. Over actualiteit gesproken. Over een onderwerp gesproken dat de gemoederen bezighoudt, nog steeds verhit.
In plaats van brieven komt er iets heel anders op mijn pad. Twee kasboekjes in reebruine kaftjes, volgeschreven door mijn oma. Jaren geleden kreeg ik net zo’n kasdagboekje van haar hand, mijn moeder gaf ze me om te lezen. Ik gaf het netjes aan haar terug, nadat ik het uitlas, sindsdien heb ik het…
Ik trek de plastic opbergkist, een dekenkist had toepasselijker geweest maar minder praktisch, en alles wat er op en omheen ligt te voorschijn. Een mix van papieren en spullen stal ik rondom uit. Van wat ik gebruikte bij de boekpresentatie en signeersessie van Keerkring of rondwaren in tijd tot en met aantekeningen van de brieven die ik tot…
‘Het ware verhaal is nooit verteld’, houden we een taboe of niet? Nog steeds op de Tegelberg Het laat me niet los, P.J. die blog 1 t/m 9 gelezen heeft en dan net niet de vragen die mij nu bezig houden, van ‘journalistiek’ dilemma naar persoonlijk dilemma in blog 10 t/m 12. Precies het…
Gordel van smaragd, van politionele ordehandhaving naar guerrillaoorlog Belde met P.J. Wilde weten of hij mijn mail met de blog stukjes, stukjes blog, hoe noem je het eigenlijk, de blogs tot nu toe, heeft ontvangen en kon openen. Zijn reactie is belangrijk, wat vindt hij er van?
De laatste Indiëganger die reageerde op de oproep in Checkpoint Charlie, is een volle neef van mijn moeder, B.W. Hij kwam vroeger nog als kruidenier bij ons aan huis, ik herinner mij een heel andere winkelier maar ga daar nu niet op in. Wij noemden hem B.W, storm de wind draait om, vreemd, wat betekent…
KMA Breda, Tilshead, 6e regiment veldartillerie Wezep, Tegelberg, A-batterij, Oldenbarnevelt Ik sla mijn aantekeningen van de eerste twee telefoongesprekken met M.G. erop na. M.G. herkent mijn vader van de foto. Was met hem in Breda, zaten in hetzelfde militaire trainingskamp in Tilshead in Engeland. Ze waren samen in Wezep betrokken bij de oprichting van het…
De dag voor de reünie belde P.J. of ik wil inventariseren hoeveel mensen zijn boek willen lezen, het willen hebben. Hij maakt er toch extra bij, buiten zijn eigen familiekring. Ik kom op zo’n 20 exemplaren. Fantastisch dat hij dit doet, dêre sille jo in protte minsken in grut plezier mei dwaan zei ik, daar…
Er zijn nog twee bellers van Checkpoint Charlie die ik nog niet noemde. En natuurlijk P.J. Ik ben zo blij met P.J. hem noemde ik al, maar niet zijn verhaal aan de telefoon, de eerste keer.
De aantekeningen van de acht telefoongesprekken liggen voor me. Het zijn er zeven. Dan tel ik de reacties per e-mail mee en hou het op de club van acht. De eerste die belde was W. uit H in het oosten des lands. Hij herkent mijn vader van de foto. Kent hem van de Tegelberg….
Net voor Koninginnedag HhhH uit, gelukkig. De timing om dit boek net nu te lezen is subtiel, het is een opluchting om het te kunnen sluiten. De vrouw staat met haar armen gestrekt naar beneden, haar palmen geopend naar voren, haar blik is compacte verbijstering, instant radeloze verslagenheid.
Wat een boek! Gruwelijk. Integer mooi voor zover je dat durft te combineren met het ultieme ongehoorde. En hoe de schrijver het brengt, het lijkt een hint of een vingerwijzing in herkenning, spiegel voor de invalshoek die ik kan nemen voor Taboe in het theemeubel.
Checkpoint Charlie en de oudste veteranen Het is intussen twee jaar geleden dat ik een oproep plaatste, wie kende Klaas Bruinsma uit het verzet en uit de Indië-tijd, in Checkpoint Charlie, een blad voor veteranen. Er reageerden acht mannen per telefoon, allen zo rond de 85 jaar. Sommigen kenden mijn vader niet en belden toch….
Mijn moeder is soms heel helder en dan weer ergens anders in plaats en tijd waar ik haar kan volgen maar soms ook niet, daar is ze afwisselend helder of erg in de war of onmachtig boos.
Er zijn al zoveel gegevens, eigenlijk moet ik met terugwerkende kracht bloggen. Het meest opmerkelijke is, dat zodra ik mensen vertel dat ik met de brieven van mijn ouders uit de naoorlogse tijd in Indië aan de slag ben, is er volop belangstelling. Er zijn zoveel mensen die op een of andere manier met Indië…
Tijdens de signeersessie van Keerkring, op 17 maart tijdens de boekenweek, had ik een uitstalling van spullen die met mijn volgende boek te maken hebben: Taboe in het theemeubel.