Doortrekkende bendes, Spierdivisie in actie, grote opruiming?
Twee dagen rust, geen patrouilles en geen Artillerievuur. Heb gister niet geschreven want ik was met m’n collega’s naar de film. Vanochtend kwamen twee militairen van de Siliwangidivisie zich melden met wapens, een pracht revolver en een sten zonder magazijn. Bij verhoring bleek dat zij er genoeg van hadden. Het waren een sergeant en een kok.

De TNI-troepen zwerven nu al wekenlang van het ene naar het andere gebied. Vele groepen zijn bekaf, er zijn veel zieken en er is weinig animo om de strijd voort te zetten. De hogere officieren, een stel blanken, waarschijnlijk Duitsers en een stel Jappen, proberen de moed erin te houden.

De twee militairen kregen hier eten, daarna brachten we ze weg.
Natuurlijk worden ze uitgehoord over de toestand van de bendes. Iedere dag komen onze spionnen binnen met inlichtingen waar bendes zijn, wat de sterkte is, wat de bewapening. Ze verplaatsen zich regelmatig uit vrees voor Artillerievuur en vliegtuigen. De beide laatste dagen hebben we er weinig aan gedaan.

De Spierdivisie zit er vaak achteraan en houdt ze bezig. Ik vermoed dat wanneer er nog bendes in ons gebied zitten wij eerdaags grote opruiming houden.

Wij kunnen van hieruit heel weinig patrouillelopers leveren omdat de tippelaars op Tsjikaremas en Bukanagara zitten. De jongens hebben wel een paar dagen rust nodig na alles wat er is gebeurd.

Ik heb zo’n idee dat de Overste contact met de TNI wil zoeken om ze tot algehele overgave te bewegen. Dat moet dan wel snel gebeuren want de oude baas heeft niet zoveel geduld.

Gistermiddag hebben we twee kanonnen aan Soebang geleverd ter ondersteuning van de Spiertroepen. Het zijn inlandse troepen, een samenraapsel van oud TNI, politie, KNIL enz. Ze zijn door Ltn. Spier opgeleid en staan onder zijn commando. Twee jaar heel goed werk geleverd. Wij leverden voor een kanon de bediening, voor het andere levert 41-RVA de bediening.

Groot verschil Kuningan en Kasomálang
De bevolking blijft rustig doorwerken en helpt mee door ons informatie te geven. Een heel verschil met het Kuninganse. Heb ik je al verteld dat de peloppers daar de cantine van III-9 RI (Regiment Infanterie) in brand gestoken hebben? Toen we vertrokken reden we langs de smeulende puinhoop waar ik de vorige avond nog met K. gepingpongd had.

III-9 RI krijgt daar nog een moeilijke tijd. Hun taak is daar de infiltraties van TNI naar het Westen tegen te houden en zo mogelijk de bendes uiteen te slaan.

Zolang wij daar zaten is dat niet gelukt. Integendeel, ze hebben ons lekker te pakken gehad met hun sabotage aan wegen en bruggen.
Nu zwerven hier dezelfde bendes rond. Wij zitten nu in ons eigen gebied en kennen het hier op ons duimpje met een bevolking die ons informeert in plaats van de bendes meehelpt.

Welke maatregelen de Overste wil nemen weet ik nog niet maar ik geloof wel dat hij het zaakje goed aanpakt.

41-RVA (zie blog 90 onder kopje Weer terug in Kasomálang, alarmerend bericht over 2-6 RVA-gebied, twee man gesneuveld) heeft de eerste vuurdoop gehad en de kerels hebben zich kranig gehouden. Heb de gewonden opgezocht, ze maken het goed. Een van de patrouillelopers zag nog kans om een Japanse mitrailleur onder hevig vuur buit te maken, wat wel een bijzondere vermelding waard is.

We mochten in Kuningan de Siliwangidivisie wel aanvallen maar het was beter om ze op te vangen. Nederland heeft alleen de officiële actie stopgezet, er is geen staakt het vuren afgeroepen in Indië, wat nu helemaal Nederlands is. Wij bewaren orde en rust op onze eigen manier.

God helpe ons verder Nan.

Weer twee gesneuvelden bij ons regiment en nog twee man van de Veldpolitie
Mijn dierbare schatten. Dit is de tweede brief waar ik aan begin liefste. De eerste was wel zo vreemd dat ik je die beter niet kan sturen.

Eerst een innige omhelzing en koeskes voor onze schatten. Met mij is alles goed. Voor ons een rustige dag, voor anderen het einde van dit leven.

Ik had vannacht wacht. Om 1.00 uur kwam het droeve bericht door dat er weer twee man van ons Regiment zijn gesneuveld. Ltn. de J. en Wachtmeester V. zijn niet teruggekomen van patrouille. Vannacht zijn ze door een andere patrouille gevonden. V. was al dood en de J. overleed een paar minuten daarna. 

Vanmiddag liep een patrouille van de Veldpolitie in een zware hinderlaag en werd teruggeslagen met achterlating van twee doden. Toen zijn de J. en V. met een stel van Spier erop af gegaan met hetzelfde noodlottige gevolg. Beiden kende ik heel goed. Ltn. de J. hoort oorspronkelijk thuis bij II-6 RVA. Hij zat bij ons in Soekamalang en Soekamandi. V. was altijd onze foerier, wat Wachtmeester W. heeft overgenomen. V. was de laatste tijd bij de C-batterij.

Weer twee of beter gezegd vier gesneuvelden, de Inlandse politiemannen vochten ook met en voor ons. Ik kan er niet veel over schrijven Nan, het wil niet en jij schat kunt dat begrijpen.

Ik was eerst opstandig maar dat is nu weer over. Laat ons god danken voor zijn grote genade voor ons. Iedere dag geeft hij ons alles. Ik mocht weer drie heerlijke brieven van jou ontvangen, vol liefde en verlangen, vol goede moed en kracht. Wij hebben het niet verdiend schat, dat bedacht ik vannacht tijdens de wacht ook, waarom spaart god mij? Waarom neemt hij anderen weg? Oe skot, het is zo onbegrijpelijk.

Vanmorgen is er een patrouille van ons naar diezelfde kampong geweest waar ze vorige week op die grote bende gestoten zijn, ook een wonder dat er daar niet meer dan twee man van 41-RVA gesneuveld zijn. Nu is alles daar weer rustig.

Het leven is hard meiske, toch willen we zo graag leven omdat het ook heerlijk is.

Morgen de vlag weer halfstok, militaire begrafenis en dan gaat het weer verder het leven in. Wie is de volgende? God weet alle dingen, maak ons gereed voor uw koninkrijk. Wij staan daar nog zover vanaf, ik tenminste wel Nan.

Dit is een harde tijd, vooral voor jou poppi, de angst voor mijn leven. Toch weet ik dat god jou ook nu weer kracht schenkt. Hij geeft leven en neemt leven. Ons schenkt hij nog steeds het leven Jank. Hij helpt ons steeds weer, zou hij dan verder ook niet met ons zijn?

Gisteravond een goede preek. Ik kan er niets van navertellen snoes maar dan voel je toch dat hij het is die bewaart. Daarom kunnen wij ook moedig verder Nan.

De wacht lag lekker te pitten
Vandaag een drukke dag. Kanonnen afspuiten en poetsen, is nog niet klaar. Had vanmiddag eigenlijk moeten slapen voor de wacht maar geen puf. Ik haal het best weer in hoor.

Voor de bewaking van onze gevangenen hebben we hier altijd een paar mensen uit de kampong op wacht staan, soort dorpspolitie in sarong. Toen ik mijn eerste ronde liep lag het hele stel, vier stuks, heerlijk te pitten. Een van hen heb ik meteen bij de gevangenen in de cel gestopt, botek tidoer, slaap maar lekker door. De andere drie zijn van schrik nog wakker.

Heb je heel veel te schrijven lieveling maar het wil niet. Moet straks nog een keer 1,5 uur op wacht staan, dan zit het er weer op.

Vannacht tot en met 1.00 uur in spanning gezeten of de J. en V. gevonden zouden worden. Dood, maar toch is het mooi dat hun lichamen door ons begraven kunnen worden. Liefste, een akelige brief maar ook een dankbare. Hoe rijk zijn wij dat wij elkaar nog steeds mogen hebben.

Vertrouw op god, hij helpt je.

Militaire begrafenis

Tot 11.00 uur geslapen, ben blij dat de wacht erop zit. Heb vier keer 1,5 uur met een Indische soldaat gestaan. Vervelend is dat want ik kan nog steeds geen gesprek in het Maleis voeren. Ik leer het nooit behalve een paar woorden, ik heb er geen geheugen voor.

We hebben vanmiddag, 8 feb, onze doden begraven met militaire eer. Veel goede woorden van de Ds. J. en van de Overste en andere officieren en vrienden. Wie oren heeft die hore.

Ik zal proberen alles te vertellen. Bijna de hele D-batterij heeft de laatste eer bewezen. Na aankomst in Soebang kregen we eerst instructies. Wij als onderofficieren werden als dragers aangewezen van Ltn. de J. De korporaals voor V. De twee doden stonden opgebaard naast de kapel, Protestants en Katholiek kerkje, onder onze driekleur en vele bloemen en kransen. De soldaten, 24 man, vormden het vuurpeloton. Ds. J. hield in het kerklokaal de rouwdienst. ‘Bij god is alles mogelijk. Ga heen en verkoop alles wat ge hebt en geef het de armen en ge zult een schat hebben in de hemel. Hoe moeilijk kan een rijke (d.w.z. ook een die de wereld liefheeft) het koninkrijk gods ingaan. Deze beide doden, vaak ruwe en ondoordachte kerels, waren als mens onder mensen – kerels -.  Hoe staan ze voor god? Bij god is alles mogelijk door het geloof in Christus.’

God alleen weet hoe de laatste ogenblikken van hun leven zijn geweest.
J. leefde nog en vroeg aan Ltn. Spier toen die bij hem kwam, sla me maar dood en maak er een einde aan. Hij had een zware wond in zijn onderlichaam, waarschijnlijk door een dumdumkogel, hij heeft veel pijn geleden. Hij stierf door bloedverlies. R. had wel bloedplasma bij zich maar hoefde het niet meer toe te dienen. Tijdens het vervoer naar de grote weg is hij overleden. V. had een borstschot en was bijna op slag dood. Ook had hij nog een houw van een klewang over zijn gezicht.

In de buurt waar het gebeurde werd nog een mannetje gesnapt die met de revolver en koppel van Ltn. de J. liep en nog een karabijn bij zich had. Als de Majoor niet tussenbeide gekomen was hadden ze die knaap doodgeranseld. Onze jongens kunnen op zo’n moment bloed drinken.

Het wapen van V. werd ook weer teruggevonden. Daar blijkt uit dat de bende weer hals over kop vertrokken is. Ik geloof wel dat Ltn. de J. weer een beetje te driest is opgetreden. V. en hij liepen als enige blanken bij die patrouille, voorop in plaats van dat er verkenners vooruitgestuurd waren. V. liet zich gemakkelijk beïnvloeden. Wij konden allemaal goed met hem opschieten. Hij zette zonder aarzelen zijn leven in om anderen te helpen.
Hij was te zorgeloos om een goed foerier te zijn en hij voelde zich beter thuis bij de batterij waar hij ook weer terugkwam. Ik heb foto’s van hem, de laatste foto’s aan het kanon waar hij thuishoorde. Zelf heeft hij die nog niet van mij gekregen. Ik bewaar ze en geef ze later aan zijn moeder.

Och wat heeft nakaarten voor zin?

De belangstelling bij de rouwdienst was zowel bij militairen als burgers groot. We zetten beide heren op twee pantserwagens. Een drie-tonner met het vuurpeleton voorop. Daarachter onze pantserwagen met de baar van Ltn. de J. Een Wachtmeester van de Regimentstaf en ik als erewacht op een wagen naast de kist, de zes andere dragers in gelid achter de wagen. De volgende wagen met V.’s baar precies hetzelfde. Daarachter de vele volgwagens met militairen en burgers.

Bij aankomst op het ereveld, net buiten Soebang, de kisten op de schouders naar de graven gedragen. Langzaam zagen we ze zakken in hun laatste rustplaats. Geeft acht, salvo vuur en het laatste wat wij als wapenbroeders voor hen konden doen was afgelopen.

Ds. Jense hield nog een korte grafrede, daarna sprak de Overste, heel moeilijk, en dankte de helden voor hun opofferende moed om anderen het leven te redden. Daarna hield de Majoor C. nog een toespraak tot de J. en V. De eerste een kloek officier en toch nog een kwajongen. V. een slechte foerier maar een uitstekend soldaat. Rust zacht.

Nog enkele anderen voerden het woord o.a. de baas van PenT-landen. Met een laatste groet aan de doden waarmee we lief en leed hebben beleefd, ieder weer naar zijn post. God helpe ons verder.

TNI-ers melden zich
Even met jou koesen schat. Alles is hier rustig, B. zit nog te leren, H. ligt al onder de klamboe en Wachtmeester M. van 41-RVA die bij ons is ingedeeld zit op wacht. De cantine is leeg, geen muziek van de radio, geen rumoerig geschreeuw vandaag, ieder van ons had iets om over na te denken.

Wat is god goed voor ons Nan, wat zijn wij rijk en gelukkig. Vandaag liet hij mij zijn grote genade weer zien. Ik ben gezond en mocht vandaag weer alles van thuis lezen, alles goed!!! Jij voelde het ook zo schat en kon alles, alle zorg en nood overlaten, wat gij doet is goed.

Vandaag is er in ons gebied niets gebeurd, de bendes zijn door de Hamots – Hare Majesteits Ongeregelde Troepen, zoals wij de Spierdivisie hier noemen, weer verdreven. In de laagvlakten bij Poerwakarta en Tsjikampeh is vandaag slag geleverd. Vliegtuigen en Artillerie werden ingezet. We hoorden hier de kanonnen van de C-batterij bulderen die de Infanterie bij Poerwakarta ondersteunden. Verder nog geen bijzonderheden. Wel dat er weer militairen van het KL, Koninklijk Leger, gesneuveld zijn.

Toen we terugkwamen van de begrafenis zaten hier vier TNI-militairen van de Siliwangidivisie. Ze hebben zich zonder wapens gemeld. Heb niet te lang naar de sloebers gekeken want mijn bloed begon te kriebelen. Ik geloof wel dat we het ergste gehad hebben, de meeste troepen zijn door.

Er zijn ook TNI-troepen uitgestuurd naar Batavia en Bandoeng. De bedoeling is natuurlijk om ongemerkt in de steden door te dringen om in kleine groepjes te saboteren. Veel zal er wel niet van komen maar toch kunnen ze nog gekke stuntjes uithalen. Op de laagvlakten is het ook de bedoeling dat ze zich in kleine groepen opsplitsen om de guerrillastrijd voort te zetten. Vooral gericht tegen binnenlands bestuur en bevolking, sabotage, rampokken enz. Hier in de bergen blijft niet veel achter in vergelijking tot de laagvlakte. Daar kunnen ze beter aan de kost komen.

We kunnen hier nog een paar zware en drukke maanden verwachten maar het kan ook dat het snel is afgelopen. Iedere dag melden zich meer TNI-ers omdat ze wel weten dat het toch spaak loopt. Door zich te melden hebben ze een behoorlijke kans om weer in de burgermaatschappij opgenomen te worden. Vanochtend waren er ook alweer twee, zes vandaag in ons vak.

Voor een klein aantal van ons is het patrouillelopen voorlopig afgelopen. Het gaat nu in samenwerking met alle posten, Soebang, C- en D-batterij en 41-RVA. Het is ook mogelijk dat wij versterking krijgen zodat we meer mensen vrij kunnen maken voor de kanonnen.

Het moeilijkste is gekomen: finaal opruimen en zuiveren van alle gebieden
Zo zien we schat dat na de korte, felle actie het moeilijkste gekomen is, het finaal opruimen en zuiveren van alle gebieden.

In een landje als Nederland levert dat weinig problemen op met het dichte wegennet, vlak land en klein oppervlak. Honderd km hier is niets, hele grote gebieden zijn niet per auto bereikbaar, daarbij de woeste berggebieden en de onmetelijke laagvlakten met duizenden kampongs en binnenpaadjes.

Toch zijn we niet pessimistisch dat het nog lang duurt of dat wij het niet kunnen klaarspelen. Hoe minder rust we de bendes gunnen des te eerder zijn ze het moe en raken ze leeggeschoten. Een groot voordeel voor ons is dat de bevolking meewerkt.

TNI-ers die er ongemerkt tussenuit willen knijpen en achterblijven worden praktisch gedwongen zich te melden daar ze anders door de bevolking aangebracht worden. Onze Inlichtingendienst werkt goed en zit overal verspreid.

Midden-Java is vrij rustig op enkele gebieden na. Oost-Java daarentegen moet hard aangepakt worden, daar is het nog lang niet pluis. West- en Oost-Java hebben de grootste invasie van TNI-ers die door de laatste actie opgejaagd zijn te verwerken.

Schattebout morgen verder. Op deze dag van dood en begraven kunnen we toch weer danken!!!! Nacht lievelingen!!

Het regent brieven
Het regent deze week brieven van jou, allemaal brieven die ik in Kuningan had moeten krijgen, heerlijk is dat schat. Ik heb ze weer verslonden Nan en er weer nieuwe moed uitgeput.

Heb gister niet geschreven, was aan het prutsen met filmrolletjes, drie rolletjes klaargemaakt om te ontwikkelen en 33 negatieven verpakt om naar jou te sturen om af te drukken, hoop dat het per luchtpost kan.

Ik wilde ermee stoppen maar de jongens vragen allemaal naar foto’s van het Kuninganse. Over drie dagen heb ik weer drie rolletjes klaar.

Het 6-RVA-gebied heeft een slechte naam bij TNI
Gister een snelvuur afgegeven op een bende die ergens in het bergterrein verborgen zat. Niets gehoord over de uitwerking. Volgens Inlichtingen is dit een van de laatste grote TNI-groepen die door ons gebied naar het westen trekt.
Er zullen ook in ons gebied kleine groepjes willen nestelen om wegen en bruggen te saboteren, veel kans op succes geef ik ze niet omdat wij hen niet met rust laten.

Het was vervelend dat ze in het gebied van Soemadang met rust werden gelaten, alle bende’s hebben daar een paar dagen werkelijk uitgerust voor ze door ons gebied trokken. Ze moeten dag en nacht op hun donder krijgen en geen moment met rust gelaten worden. De ene Commandant denkt er anders over dan de ander.

Deze activiteit heeft ons zes doden gekost, vier Nederlanders en twee Indiërs, wij hebben ermee bereikt dat wij hen momenteel weer kwijt zijn.

Het 6-RVA-gebied heeft een slechte naam bij TNI, ze weten verduveld goed dat ze hier op een warm onthaal kunnen rekenen.

De kans is groot dat de rest ten zuiden van Bandoeng voorbijtrekt omdat ze hier zoveel verliezen lijden. Vooral wat munitie betreft hebben ze in ons gebied veel moeten verschieten en dat is voor hen veel erger dan al die doden die wij gemaakt hebben.

De meeste TNI-troepen uit de Repoeblik hebben de opdracht om zich te nestelen in het Buitenzorgse, Bandungs, Bataviase, Poerwakartase, Tsjikampehse en Krawangse. Zo krijgen we de situatie dat Midden-Java vrij rustig wordt en dat daar weinig mogelijkheden zijn om guerrilla-activiteiten te doen, er is daar een gebrek aan voedsel. Zie blog 89 onder kopje Ex-Repoeblikeins gebied Midden-Java is op door honger en ellende.
Oost- en West-Java krijgen de rest om op te ruimen.

Hoesten van de kruiddamp
Had allemaal vreemde kerels aan mijn kanon, een chauffeur, een radioseiner en een knaap van 41-RVA maar het schieten ging best en iedere granaat kreeg een wens mee. Het ging zo goed dat de jongens hoestten van de kruiddamp die zo vlug niet wegdreef. In een kwartiertje hadden we met vier kanonnen er 120 granaten uit geknald. Tijdens het in stelling staan een aardig regenbuitje, we zagen er weer lekker uit hoor. Na binnenkomst vlug de stukken even schoongemaakt en we hadden het weer verdiend.

Blij dat ik je van alles zo goed mogelijk op de hoogte heb gehouden
Eerst even met jou koesen, geef me een zoen schat, oe ik voel hem.

Hoelang deze laatste zuiveringsactie gaat duren is nog niet te zeggen Nan. Als er hard wordt aangepakt geloof ik niet dat het lang duurt. Dan kan het in twee maanden gebeurd zijn. Moet alles opgeruimd worden dan zijn wij over vier maanden nog niet klaar. Ik geloof wel dat dat de uiterste gezichtspunten zijn.

Nemen we daar het gemiddelde van dan zouden wij mei, juni op de boot stappen en eind juni, begin juli thuis kunnen zijn.

Nog een lange moeilijke tijd. Juist doordat wij zó liefhebben is het zo moeilijk maar ook door diezelfde liefde kunnen we nog veel meer en volhouden tot het einde. Geloof, hoop en liefde geeft ons steeds nieuwe kracht Jank.

Gelukkig heb je zoveel inzicht dat je de zaak ook nuchter kunt bekijken en begrijpen. Ik schrijf zulke dingen vaak zo oppervlakkig maar je begrijpt het wel hè?

Ben nu blij dat ik je van alles zo goed mogelijk op de hoogte heb gehouden, jij weet daarom ook enigszins van het hoe en waarom. Ik weet liefste hoeveel zorg en angst mijn laatste brieven jou geven. Maar ik weet ook dat dit beter is dan al die dingen voor jou te verzwijgen.

Hoeveel mensen in Nederland hebben steeds goede berichten gehoord tot ze plotseling bericht krijgen van zwaargewond of gesneuveld. Ze kunnen het zich niet goed indenken en meeleven omdat ze te weinig weten.

Geef je klappen dan kun je klappen terugverwachten
Nu kan ik je ook weer geruststellen leafste. Menselijkerwijs gesproken hebben we het ergste gehad, zijn de grootste gevaren weer voorbij. Hadden we hier geen patrouilles gelopen dan waren er hoogstwaarschijnlijk geen gesneuvelden maar dan zaten wij waarschijnlijk opgescheept met grote, goed bewapende bendes, die nu hals over kop vertrokken zijn naar andere gebieden.

Geef je klappen dan kun je klappen terugverwachten maar het is altijd beter dan afwachten wat de tegenstander doet. Het grote voordeel van onze kanonnen is hier ook alweer gebleken.

Wij hebben naast onze Infanterie patrouille-ervaring de ruggensteun van onze zware schietijzers. Wij gaan vol goede moed verder Nan en bidden samen om gods hulp en kracht. Geve hij dat het spoedig vrede is en wij allen naar huis mogen terugkeren.

Jij had het ontzettend zwaar
Nu weer je brieven, ik kan je niet bijhouden lieveling. Je hebt het ontzettend zwaar gehad maar god liet je voelen dat hij het is die zorgt en blijft zorgen ook wanneer wij tijdelijk de moed verliezen.

Hoe heerlijk hebben onze kinderen je geholpen, vooral Wim met zijn diepvoelende opmerkingen. Hij begint iets van jouw strijd te begrijpen Nan. Hij heeft hoge verwachtingen van mij, stel ik hem straks niet teleur?

Jij bent soms een beetje bang, bijna vier jaar!!!! Een beetje van elkaar vervreemd? Begrijpen wij elkaar straks nog? Hebben wij te hoge verwachtingen van elkaar en stellen wij elkaar straks teleur?

Misschien lieveling maar een ding staat vast, onze grote liefde heeft ons dichter bij elkaar gebracht dan ooit tevoren. Wat er dan overblijft zijn kleine onbelangrijke dingen die wij samen zullen proberen te overwinnen.

Het leven is vaak een raadsel, we willen het mooiste, het geluk en we krijgen klap op klap te incasseren. Toeval, eigen schuld of staat god achter dit alles? Zullen we het laatste geloven, alleen dan krijgen wij vrede in ons hart en anders komen we er nooit uit. Dag dapper meiske, lief jonkje en famke. Alles fan jimme man en heit.

Alle posten in actie
Myn leave wyfke en bern!!! Voel mijn armen. Altijd hetzelfde maar je hebt mij zo gelukkig gemaakt met zes brieven!! Vier oude een twee nieuwe. Jij zorgzame dappere schat, hoe moet ik je dat allemaal laten voelen?

We hebben weer een drukke dag gehad. Bijna alle mensen van alle posten in actie. Van 4.00 uur tot 18.00 uur achter een doortrekkende bende aangezeten. De enige buit is een geweer. De bende was nergens te vinden in het woeste terrein.

Een deel van ons heeft de hele dag gesjouwd en de rest waar ik bij was stond met twee kanonnen in stelling bij Djalandjejah. Zo nu en dan een paar schoten om de bende aan de tippel te krijgen maar ze hielden zich schuil. Wij hebben 7 granaten verschoten maar deze keer zonder zichtbaar resultaat. Om woest van te worden. De patrouille was bekaf toen ze binnen kwam.

De kapitein was zelf mee en wil er morgen weer achteraan maar dan zijn ze hem natuurlijk al lang gesmeerd.

Wij bleven allen weer gespaard. Deze, vermoedelijk de laatste doortrekkende troep heeft het vandaag wel erg benauwd gehad. Het grootste respect hebben ze voor de kanonnen. Vandaar dat ze zich overdag zoveel mogelijk schuilhouden en ’s nachts verder trekken. Ze gunnen zich geen tijd om bruggen of wegen te saboteren zoals bij Kuningan.

De eerste maand van het nieuwe jaar is zwaar voor ons leger
Een algemeen overzicht van de toestand is moeilijkste te geven omdat de TNI nog steeds zwerft en de meeste groepen hun plaats van bestemming nog niet hebben bereikt. In ons gebied wordt het hen zo lastig gemaakt dat ze er snel doorheen trekken. Als deTNI in alle gebieden zo wordt beziggehouden is het snel afgelopen maar niet overal is ons leger zo actief. Onze grote steun is dat we er Artillerievuur op kunnen gooien, in andere gebieden is dat niet altijd voorhanden.

Weinig nieuws, vooral de grote verlieslijst van januari is van belang. De eerste maand van het nieuwe jaar is zwaar voor ons leger geweest, ook ons regiment heeft dat ondervonden. Het was hard pop en het maakt je even bang en moedeloos, maar dan geeft god ook mij weer nieuwe moed. Het eind is nog niet in zicht maar we vorderen snel. Houden wij het vol Jank?

Ds. J. deed de dagsluiting, heeft bidden nog zin? Loopt alles niet zoals het moet? Waarom nog bidden wanneer er niets door verandert? Toch bidden, daardoor alleen kunnen we het volhouden, god laat ons niet in de steek. Samen verder lieveling.

Wanhopige strijd
Ook in deze brieven heb je me weer zo diep laten voelen hoe groot je verlangen en hoe wanhopig je strijd soms is en dan steeds weer verder, komt er dan nooit een eind aan?

Wat het voor mij veel lichter maakt is dat ik niet die angst heb die jou steeds alle moed en vertrouwen ontneemt, om je dierbaarste te verliezen. Jij vindt jezelf een raadsel Nan, ik niet. Ik begrijp jou beter dan mijzelf. Jij voelt je zo oneindig alleen, voelt dat je alles alleen draagt en ik ben toch zo dicht bij je famke. Voel het Nan wat ik niet schrijven kan.

Geef onze halve wilden een stevige knuffel. Even naar jou kijken,

Hoe is het nu met je Nan, heb je goede moed of is alles even zwart en duister? Met post in het vooruitzicht had je alweer nieuwe hoop. Het was voor ons heel moeilijk.

Onze kleine kinderen helpen je nog het meest. Vooral Pim met zijn gevoelige en begrijpende zieltje. Je zoekt zo ontzettend veel in onze kinderen en vindt godzijdank zoveel liefde en begrijpen in die kleine schatten als van een twee en driejarige maar mogelijk is. Hoe rijk zijn wij gezegend.

Fijn dat je je goed in de kleren steekt. Geen biecht hoor, ik zou boos zijn wanneer je het niet deed. De dienst heeft me niet verwend met kleren Nan en ik ben zorgeloos geworden. Het kan me weinig bommen hoe ik erbij loop. Een enkele keer, op zondag bijvoorbeeld doe ik mijn best om er een beetje netjes uit te zien maar voor de rest, een rare plopper hoor. Je moet mij straks wel degelijk helpen en adviseren en op me letten dat ik er niet al te raar bijloop. Je moet me een beetje opvoeden.

Ik geef hier geen geld meer uit om kleding te laten vermaken, ik moet het toch allemaal inleveren. Wat ik allemaal nodig heb? Ik probeer om met zo goed als nieuw wit ondergoed thuis te komen. Ik heb drie paar nieuwe sokken liggen die ik voor thuis probeer te bewaren. Dat is dan ook alles hoor. Wat voor pak moet ik hebben Nan, waarin zie jij mij het liefst of wat zou mij het beste staan?

Fijn dat ik nog een pakje heb om zo in te duiken, denk wel dat het nog past maar zo niet dan niet.

Ik voel me kloterig
Ik hoor de kanonnen van de C-batterij bulderen. Dezelfde bende zat vanochtend nog in ons gebied ergens in een kampong, ongeveer 300 man. Weer wordt met man en macht geprobeerd ze te pakken te krijgen. Hoop dat onze mensen vandaag meer succes hebben.

Ik voel me een beetje kloterig omdat ik binnen zit. Ik hoefde niet mee en dan ga ik ook niet. Je weet het wel.

Vind je ook niet dat de laatste maanden hard opschieten? Het scheelt ook dat ik er een maand tussenuit ben geweest. Je brieven zijn nu acht dagen onderweg, dus nog fijn vlug.

Morgen heilig avondmaal in Soebang. Ik hoop aan te zitten om kracht van god te ontvangen. God heeft het moeilijk met mij omdat ik mijzelf zo best kan redden. Ik heb hem het meest voor mijn lievelingen thuis nodig. Die kan ik niet beschermen.

Hoe dwaas hè? Maar is het niet vaak zo dat ons bidden vragen is en niets geven terwijl hij algehele overgave en vertrouwen eist? Iedere dag kan ik weer beschaamd staan dat hij mij alles geeft en ik niets voor hem gedaan heb. Hoe ondankbaar Jank. Hoe groot is zijn genade voor mij, voor ons.

Jouw bidden voor vrede in onze harten was heerlijk. Ik moet leren mijzelf weg te cijferen maar dat wil niet. Toch mogen we steeds terugkomen voor hulp. Liet hij ons al deze tijd niet voelen dat hij ons hoort en verhoort? We weten het maar we hebben geen geduld en willen sneller.

Bang voor de toekomst
Jij zat in de kerk te peinzen en zag geen uitweg, wat een wonder Nan. Na bijna drie jaar kunnen wij nog niet de uitweg, uitkomst, de toekomst aan god overlaten en zoeken steeds weer naar eigen hulp en kracht. Jij dacht – ik had niet moeten trouwen geen kinderen moeten krijgen want ik kan het niet aan, ik ben geen hulp voor mijn man. Praat het niet uit mijn hoofd want dat gevoel heb ik altijd en hoor ik altijd. –

Juist doordat je er zo’n zorgen over maakt is het tegenovergestelde waar, zo heerlijk als alleen ik weet. Jij idealiste zoekt steeds naar het uiterste, naar het volmaakte wat je nooit zult bereiken omdat alleen god volmaakt is en het niet eerder geeft dan in zijn koninkrijk.
Een zwaar en moeilijk leven maar ook een echt en gelukkig leven.

Of ik het licht nog zie om met jou als vrouw opnieuw het leven in te stappen? Janke, dat is mijn enige licht, het is alles waar ik naar verlang. De vraag voor mij is liefste durf jij het met mij aan?

Ik die niet weet wat ik wil, alleen maar liefheeft en kan werken. Ik ben vaak zo bang dat ik je teleurstel, ik ben zo’n rijk bezit niet waard. Nanneke vertel het mij even. Ik ben vaak bang voor de toekomst, de dreigende nieuwe wereldoorlog. Bang dat ik voor mijn huisgezin niet kan zijn wat ik moet zijn. Straks moet je ook nog voor mij zorgen schat want ik kan niets meer? Ja toch wel maar dan samen.

Ik kan nu geen plannen maken, ik moet eerst weer thuis zijn, bij jou uitrusten en nieuwe krachten vinden. Ben alles soms zo moe en jij geeft mij steeds een nieuwe por. Is er een van ons niet geschikt om getrouwd te zijn dan ben ik dat. Vertel mij even dat het wel goed gaat, dat jij het wel met mij aandurft.

Ik hou nu op. Voel mijn grote liefde, mijn verlangen naar huis, naar jou. Dank voor de grote rijkdom, neem haar angst en zorg weg en geef ons geloof en vertrouwen.

Daag skotten. Toch komt er een einde aan Jank. Goede moed en tot een spoedig weerzien.

De politieke berichten maken me moedeloos
De laatste berichten over de politiek in Nederland maken me moedeloos. Het laatste wat we kunnen hebben is onenigheid in de regering. Partijpolitiek speelt weer de hoofdrol en het landsbelang – Ik zal handhaven – leidt er weer onder.

Het buitenland ziet onze zwakke punten. Het kleine landje dat zo fel van zich afbeet kruipt nu weer in de schulp. Waar gaat dit heen? Het god van Nederland en Oranje wordt weer vergeten. Wel gemakkelijk om zomaar ontslag te nemen. [?] Stel je voor dat het leger dat ook kon doen!!! Ik hoop dat de zwakke broeders er uitgaan. Dat onze regering zich niet laat beïnvloeden en de CGD (Commissie van goede diensten, zie blog 89 onder kopje Ex-Repoeblikeins gebied Midden-Java is op door honger en ellende) op de boot zet zich niet meer inlaat met Repoeblikeinen zoals Soekarno en trawanten (het zijn oorlogsmisdadigers).

Het maakt mij bezorgd. Even maak ik me woest maar nu is het weer goed.

Gevaarlijk zoals de vorige weken is het niet meer, kankeren op de regering
Vandaag rust. Gisteravond nog kregen we bericht dat er een bende langs allerlei sluipweggetjes door ons gebied trok, we hebben ze maar laten trekken. Zolang ze zich niet ergens nestelen kunnen we weinig doen. Hebben we gedaan, twee dagenlang van ‘s ochtends vroeg tot ’s avonds laat zoeken naar een speld in een hooiberg.

Bij Bandoeng schijnt een bende in de pan gehakt te zijn. Ik denk dat wij in ons gebied daar geen kans op krijgen omdat ze het lef niet hebben zich hier te settelen. Het gaat goed schat met ons leger. Als onze regering nu ook weer met volle kracht samenwerkt is het gauw klaar.
Er heerst een rotstemming, kankeren op de regering, laat ze allemaal barsten, we zullen wel zorgen dat de weg naar Priok vrij blijft. Een raar stel bij elkaar Nan.

Voorlopig is het nog uitkijken maar gevaarlijk zoals de vorige weken is het niet meer. Wij gaan met goede moed verder poppie ook al lijkt de regering ons in de steek te laten. Gelukkig weten wij dat god niet alleen voor ons zorgt maar ook regeert en niets laat gebeuren zonder zijn raadsbesluit.

Ik zat klaar om naar de kerk te gaan. Zondagse pakje aan. Zo ben ik weer toonbaar hoor. Toch een fijn gevoel om er weer eens netjes uit te zien. Van H. krijg ik een punthoofd wanneer hij zich opkalefatert, hij doet er uren over. Moet je die puntnagels van hem zien, valt nog mee dat hij ze niet lakt.

De kerk zat vol, het was goed. Toch vond ik het een beetje kaal want Ds. J. gaf geen preek. Ik kan niet voelen dat het me goed deed, zelfs dan spoken me allerlei vreemde en rare gedachten door het hoofd. Toch als ik niet gegaan was had ik er ook geen vrede mee. Tussen al die kerels zat een vrouw, een blanke Hollandse die met haar man ook aanzat aan het avondmaal. Ik denk dat ze zwanger is. O Jank en dat weer maar dan samen met jou!!

Zware tijd voor de planters, twee PenT-ers van de weg geschoten
Vanochtend is er een bewakingspatrouille uitgerukt met de PenT mee, ze gingen de tuinen inspecteren. Van de Overste mogen ze er niet alleen naar toe. In ons gebied blijft de bevolking overal rustig doorwerken.

De laatste dagen zijn er weer troepen doorgetrokken maar ze maken steeds grote omwegen. Ik begrijp niet waar al die TNI-ers zich willen vestigen.

De grote trek is nu voorbij en nu moeten wij uitkijken waar zij zich vastzetten, met man en macht er bovenop. Wij hebben nog steeds geen blijvers, ons gebied wordt alleen gebruikt om door te trekken omdat het een prachtgebied is om onopgemerkt te blijven.

In het gebied van Kalidjati, vliegbasis, zijn twee PenT-ers van de weg af geschoten, beiden dood. Geen wonder want die kerels rijden nog steeds met z’n tweeën en drieën overal heen.

Voor de planters is het een zware tijd. Blijven ze thuis zitten dan loopt het werk in de soep en trekken ze erop uit in de uitgestrekte theetuinen dan lopen ze gevaar om op een bende te stuiten.

Militaire bewaking kan niet altijd mee. De heer S. heeft nu 20 man van ons mee, dat kan een enkele keer maar verder moet hij zich op eigen risico redden. De Overste heeft hen gewaarschuwd maar hij kan hen niets verbieden. Tuinen blijven tuinen, militaire belangen gaan nu voor.

Opruimen van een bende gaat zo
We moeten twee kanonnen aan Soebang leveren. Ik ga mee en ga de schietijzers straks klaarmaken. Soebang zal wel weer een grote zuiveringsactie op touw zetten onder dekking van vier kanonnen. De Overste heeft Infanterie aangevraagd en plus minus 100 man gekregen.

Hoe dat gaat. Stel je voor er zit ergens een bende in een kampong of op het terrein. Sterke patrouilles gaan er vanuit verschillende richtingen op af en trachten de bende te omsingelen wat lang niet altijd lukt.

Ergens aan de weg staan de kanonnen in stelling gericht op het punt waar de bende zich ophoudt. De afstand varieert van 4 tot 11 km. We schieten over een afstand van 10 km net zo goed en zuiver als over 4 km.

De patrouilles hebben radio-ontvangst en zendapparatuur bij zich net als de kanonniers. Vindt de patrouillecommandant dat er vuur nodig is dan vraagt hij dat aan.

Vooraf hebben wij op de kaart alles uitgemeten, richting, afstand enz. De eerste schoten vallen meestal mis. De patrouillecommandant leidt het vuur zo dat het precies op het doel terecht komt. Ik kan aan de commando’s merken of de granaten bovenop het doel komen of niet.

Hebben we het geluk dat de bende er voor de afsluiting nog zit dan zijn ze nog niet jarig maar meestal zijn ze spoorloos in het woeste terrein verdwenen.

Hoe het straks is, samen opnieuw beginnen
Even koffiegedronken, daar ben ik weer. Jankefanke even een innige zoen. Even door je haar. Zit naar m’n drietal te kijken, je bent zo onuitsprekelijk lief, Pim en Zus zulke heerlijke schatten. Even mijn armen om jullie heen. Geniet je vandaag weer van onze zoon en dochter? Ik kan er niet meer tegen lang naar je te kijken, het raakt me overal!!! Ik vind je zó lief, zó mooi dat ik soms denk dat ik je straks niet durf aan te raken, vreemd hè?

Toch ga ik je koesen hoor. Wat denk je, zijn we beiden wat verlegen of vliegen wij op elkaar af? Ik denk het laatste, weet het wel zeker! Zou je een beetje bang zijn voor mij, oude knul? Misschien heel even maar dan bekijken we elkaar en dan Nanneke! Wat een heerlijke tijd wordt dat.

Eerst vakantie, uitrusten bij myn skotten maar jij ook bij mij schat want je hebt het nog meer nodig dan ik. Hoe we dat doen zien we dan wel maar ik zal ervoor zorgen dat mijn lieveling rust krijgt en zich helemaal kan overgeven aan wat haar hart ingeeft.

Stel ik het mij te mooi voor? Nee hè Nan? We moeten met een heleboel dingen rekening houden maar dat hindert niet. We trekken er samen op uit wanneer we even alleen willen zijn, met of zonder onze schatten.

We zoeken de stille natuur, heerlijk samen praten. We maken een fietstocht en spelen ergens in de weide wereld met onze kinderen. Ik wil weer eens plat op mijn rug naast jou in het gras liggen, ergens aan de Ee-wal of middenin de greide (wei). We wandelen hand in hand of rennen achter elkaar aan of staat dat niet voor ons, gehuwd en met twee kinderen? Het kan me niets bommen. Als ik mij moet bedwingen dan in de eerste plaats om jou, om de kinderen, om Beppe en de rest kan m’n neus uit. Een geijkte soldaten uitdrukking hoor. Rare orang ben ik of niet?

Samen toekomstplannen maken. Eerst moeten we weten waar we komen te wonen. Het zal moeilijkheden geven maar het moet al heel gek lopen willen we nergens een gaatje ontdekken. Heerlijk om samen opnieuw te beginnen, ons huisje inrichten, oe skot!

Het wordt schipperen aan alle kanten maar toch zal het heerlijk zijn. Deze tijd heeft ons geleerd om gelukkig te zijn, ook wanneer er moeilijkheden zijn, ook al is ons bedje straks niet gespreid, hebben we nog geen eigen huis en werkkring. Ik zou het denk ik niet eens willen, hoe heerlijk is het om samen alles opnieuw te beginnen, samen de moeilijkheden te overwinnen.

Ze brullen naar me, eten!

Het was heerlijk, sateh, we hadden een paar zwijntjes gekregen. Een boompje kaarten en een pakje Spoor’s stinkstokken gewonnen.

Ik moet weer verder met je brieven, je hebt me zoveel geschreven, ik kom er haast niet door om alles te beantwoorden. Eerst een zoen.

Kanonnen schoonmaken en controleren. Stel je voor dat ik in Soebang kom en niet kan schieten omdat een of ander is vergeten. De patrouille uit de theetuinen is weer terug, ze waren best tevreden met het resultaat.

Ben ik weer niet je brieven aan het beantwoorden.

Bende uit de omsingeling ontsnapt
Terug van Soebang, we waren met twee kanonnen uitgerukt, de andere twee zijn daar nog steeds. Tampatje opslaan bij 41-RVA, boompje kruisjes en slapen tot half vijf. Van slapen kwam niet veel want ik was uitgemaft. Van zes tot twaalf in stelling gestaan en geen schot gelost. De actie was heel goed voorbereid maar we hadden pech, de bende was net op tijd uit de omsingeling ontsnapt. Het was miezerig weer en we waren dan ook blij dat om twaalf uur het seintje kwam dat we konden inrukken. In Soebang meteen de munitie gelost, tampatjes in de wagen en terug naar Kasomálang.

Weer mis of beter gezegd, niets te pakken gekregen maar wel bereikt dat ze weer verdwenen zijn.

De kanonnen schoongemaakt, de schietijzers waren een klomp drek. Geolied en mezelf een flinke beurt gegeven.

Iedere dag opnieuw beginnen
Er lagen drie brieven van jou! Al die heerlijke kleine dingen waarvan jij denkt dat het niets is betekenen alles voor mij Nan!

Je had een diep gesprek met L. over het huwelijksgeluk. Ook zij had er meer, mooier, dieper en hoger van verwacht schat. Voor velen zou het wel eens goed zijn dat ze elkaar een tijdlang moeten missen. Er is zoveel meer lieveling dan hard werken, ’s avonds even napraten, nog even samenkomen in bed, slapen. De gewone sleur van de dag, bijna ieder z’n eigen leventje. Is het werkelijk zo? Vaak wel hè Nan? Hebben ook wij het niet ondervonden? Ook wij, vooral ik dreigde af te zakken naar de sleurgang.

Ik geloof wel dat het iedere dag opnieuw beginnen is, opnieuw vechten tegen sleur, elkaar opnieuw vinden. Voor ons zal het na deze tijd veel gemakkelijker zijn. Nee, zo is het leven toch niet hoor, zo heeft god het niet bedoeld maar de mensen maken het er zelf van.

Veel uiterlijke onbeduidendheden van ons zullen minder vaak voorkomen. Denk maar eens aan al die opgekropte liefde die wij straks aan elkaar kwijt moeten. Wij hebben te veel meegemaakt om in sleur langs elkaar te leven. De een zakt er ook eerder in dan de ander en wij kunnen het beiden niet verdragen. We hebben elkaar leren begrijpen Nan, we weten hoe nodig we elkaar hebben, ook in de dagelijkse kleine dingen.

Je graaft diep Nan, maar heerlijk diep. Morgen verder.